Αγορά ακινήτου: Ποιος ο ρόλος του δικηγόρου και ποιος του μεσίτη;

Η αγορά ακινήτου αποτελεί μία από τις σημαντικότερες οικονομικές και προσωπικές αποφάσεις για κάθε αγοραστή. Η διαδικασία της μεταβίβασης δεν είναι απλώς ένα ζήτημα εύρεσης της κατάλληλης κατοικίας ή επαγγελματικού χώρου∙ περιλαμβάνει επίσης πολύπλοκα νομικά βήματα, συμβολαιογραφικές πράξεις και ουσιαστική προετοιμασία για την αποφυγή λαθών που μπορεί να έχουν υψηλό κόστος. Σε αυτό το πλαίσιο, δύο επαγγελματίες διαδραματίζουν καθοριστικούς, αλλά διαφορετικούς, ρόλους: ο δικηγόρος και ο μεσίτης. Καθένας έχει τον δικό του ρόλο, με τον δικηγόρο να επικεντρώνεται στη νομική ασφάλεια της συναλλαγής και τον μεσίτη στη διασύνδεση και την ομαλή διεκπεραίωση της αγοραπωλησίας.

Ο ρόλος του δικηγόρου στην αγορά ακινήτου

Κατά την αγορά ακινήτου, ο δικηγόρος έχει ως κύρια αποστολή να εξασφαλίσει ότι η συναλλαγή είναι νομικά άρτια και πλήρως προστατευμένη από μελλοντικές διεκδικήσεις ή προβλήματα. Παρότι η παρουσία δικηγόρου δεν είναι πάντοτε υποχρεωτική από τον νόμο, θεωρείται σχεδόν απαραίτητη για να ολοκληρωθεί η διαδικασία με ασφάλεια. Η συμβολή του επεκτείνεται σε πολλά στάδια, από τον προκαταρκτικό έλεγχο έως την υπογραφή του συμβολαίου.

Έλεγχος τίτλου ιδιοκτησίας και νομικής κατάστασης

Ένα από τα σημαντικότερα βήματα που αναλαμβάνει ο δικηγόρος είναι ο έλεγχος τίτλων στο Κτηματολόγιο ή στο Υποθηκοφυλακείο. Ο έλεγχος αυτός αποκαλύπτει τυχόν βάρη, προσημειώσεις, κατασχέσεις ή εμπράγματα δικαιώματα τρίτων που θα μπορούσαν να ακυρώσουν ή να περιορίσουν τη χρήση του ακινήτου. Ο δικηγόρος διασφαλίζει ότι ο πωλητής είναι ο πραγματικός κύριος και ότι το ακίνητο μπορεί νομίμως να μεταβιβαστεί.

Έλεγχος πολεοδομικών και τεχνικών στοιχείων

Στην αγορά ακινήτου είναι απαραίτητο να εξεταστούν πολεοδομικές παραβάσεις, αυθαιρεσίες ή εκκρεμείς υπαγωγές στον Ν. 4495/2017. Ο δικηγόρος, σε συνεργασία με μηχανικό, ελέγχει ότι όλα τα δικαιολογητικά είναι πλήρη και ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι επιβολής προστίμων ή προβλήματα που θα επηρεάσουν τη χρήση του ακινήτου.

Διαπραγμάτευση όρων και σύνταξη συμφωνιών για την αγορά ακινήτου

Ο δικηγόρος ελέγχει τα προσύμφωνα, τους όρους χρηματοδότησης, τις δηλώσεις και τις εγγυήσεις των συμβαλλομένων. Παρέχει νομικές συμβουλές που ενισχύουν τη θέση του αγοραστή και επιβλέπει κάθε λεπτομέρεια που αφορά τη συναλλαγή, με γνώμονα την πρόληψη μελλοντικών διαφορών.

Παρουσία κατά την υπογραφή και έλεγχος συμβολαίου

Κατά την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου, ο δικηγόρος παρακολουθεί τη διαδικασία, επιβεβαιώνει ότι το συμβόλαιο αποτυπώνει ακριβώς όσα συμφωνήθηκαν και φροντίζει να ολοκληρωθεί ομαλά η μεταγραφή στο Κτηματολόγιο. Η παρουσία του προσφέρει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας για τον αγοραστή.

Ο ρόλος του μεσίτη στην αγορά ακινήτου

Ο μεσίτης δρα ως διαμεσολαβητής ανάμεσα σε πωλητές και αγοραστές, συμβάλλοντας στην εύρεση του κατάλληλου ακινήτου και στη διευκόλυνση της επικοινωνίας. Η συμβολή του είναι κυρίως πρακτική και εμπορική, και αποτελεί συχνά το πρώτο στάδιο στην αναζήτηση.

Εύρεση ακινήτων και επικοινωνία με τον πωλητή

Ο μεσίτης προτείνει ακίνητα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του αγοραστή και φροντίζει για την οργάνωση των επισκέψεων. Η γνώση της αγοράς τον βοηθά να εντοπίσει ευκαιρίες και να φέρει σε επαφή τα δύο μέρη.

Διαμεσολάβηση στη διαπραγμάτευση τιμής για την αγορά ακινήτου

Ο μεσίτης βοηθά στη συζήτηση της τιμής και στην εξισορρόπηση των προσδοκιών πωλητή–αγοραστή. Μπορεί να συμβάλει σημαντικά ώστε η αγορά ακινήτου να εξελιχθεί ομαλά και μέσα σε λογικά χρονικά πλαίσια.

Συγκέντρωση βασικών δικαιολογητικών

Παρότι δεν έχει νομικό ρόλο, ο μεσίτης συνήθως συντονίζει την προσκόμιση των απαραίτητων εγγράφων, όπως το Ενεργειακό Πιστοποιητικό, η βεβαίωση μηχανικού ή φορολογικά στοιχεία του ακινήτου. Αυτό διευκολύνει την προπαρασκευαστική διαδικασία πριν την τελική νομική εξέταση από τον δικηγόρο.

Η συνεργασία δικηγόρου και μεσίτη προς όφελος του αγοραστή

Για να ολοκληρωθεί χωρίς κινδύνους μια αγορά ακινήτου, είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία των δύο επαγγελματιών. Ο μεσίτης αναλαμβάνει το πρακτικό κομμάτι της αναζήτησης, ενώ ο δικηγόρος προστατεύει νομικά τον αγοραστή. Ο συνδυασμός τους προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα, ώστε ο ενδιαφερόμενος να λάβει ενημερωμένες αποφάσεις και να αποφύγει εκπλήξεις που μπορεί να προκύψουν μετά τη μεταβίβαση.

Η συμβουλή ειδικών αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε περιπτώσεις που το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχές με υψηλή πολεοδομική πυκνότητα, σε παλαιότερα κτίρια με πιθανές αυθαιρεσίες ή όταν υπάρχουν σύνθετες νομικές καταστάσεις (κληρονομικά ζητήματα, δικαιώματα επικαρπίας, πολλαπλή ιδιοκτησία κ.λπ.).

Γιατί ο νομικός έλεγχος είναι καθοριστικής σημασίας

Παρότι η εύρεση ενός ακινήτου μπορεί να μοιάζει με το σημαντικότερο στάδιο, τελικά η νομική ασφάλεια είναι εκείνη που καθορίζει αν η αγορά ακινήτου θα αποδειχθεί μια καλή επένδυση ή μια πηγή σημαντικών προβλημάτων. Ένα και μόνο κρυφό βάρος, μία αυθαιρεσία ή μια ελλιπής μεταγραφή στο παρελθόν μπορεί να οδηγήσει σε δικαστικές εμπλοκές, οικονομικές απώλειες ή αδυναμία αξιοποίησης της περιουσίας.

Ο δικηγόρος δεν ελέγχει απλώς τα έγγραφα· εξετάζει το ακίνητο σε βάθος, εντοπίζει κενά που δεν είναι ορατά στον αγοραστή και προσφέρει ολοκληρωμένη καθοδήγηση μέχρι την οριστική πράξη μεταβίβασης.

Συνοψίζοντας, η αγορά ακινήτου απαιτεί ενημέρωση, προσοχή και σωστή επαγγελματική καθοδήγηση. Ο μεσίτης συμβάλλει καθοριστικά στην επιλογή και στην πρώτη φάση της διαδικασίας, αλλά ο δικηγόρος είναι εκείνος που εξασφαλίζει ότι η τελική πράξη θα πραγματοποιηθεί με πλήρη νομική προστασία. Με τη συνεργασία τους, ο αγοραστής μπορεί να προχωρήσει με σιγουριά σε μία από τις πιο σημαντικές επενδύσεις της ζωής του, αποφασίζοντας με γνώση και ασφάλεια.